P4C-NEDİR?
P4C uygulamalarının 4 C 'si; Critical
(Eleştirel), Creative (Yaratıcı), Collaborative (İşbirliğine Dayalı), Caring
(Özen Gösteren ) kavramlarından oluşmaktadır.
P4C-NASIL
ORTAYA ÇIKTI?
Çocuklar için Felsefe'nin
pedagojik temeli, düşünsel becerilerin çocukluk döneminde kazanılması
gerektiğini savunan Matthew Lipman tarafından 1960'larda Amerika'da atıldı.
P4C'nin amacı çocukların eleştirel
ve yaratıcı düşünme becerilerini geliştirmektir. Çocuklukta varolan merak ve
soruşturma yetisinin kaybolmadan canli tutulmasıdır. Sokratik diyalog yöntemine
dayanan P4C, ezberci eğitim sistemine karşı bir reform olarak geliştirilmiştir.
1974 yılında Montclair State
Üniversitesi'nde Institute for the Advancement of Philosophy for Children adlı
enstitüyü kurar.
Dünya'da 50 yıldır var olan P4C
pedagojisi Türkiye'de hızla yayılmaktadır. Okul öncesinden orta öğretime kadar
uzanan uluslararası bir ders programı haline gelmiştir. İngiltere'de yaklaşık
3000 okulda ders olarak uygulanmaktadır.
"Başladığınızdan daha fazla
soru ile bitireceksiniz."
Matthew Lipman
P4C-NASIL
UYGULANIR?
Öğrenci merkezli P4C
uygulamalarında öğretmen rehberlik eden bir kolaylaştırıcı rolündedir,
öğrencilerle birlikte çember oluşturarak eğitimini gerçekleştirir.
ÇEMBER:
Katılımcıların bir çember etrafında oturmalarının nedeni herkesin birbirini görebilmesini sağlamaktır.
UYARAN:
Arka planında felsefi bir sorun
barındırması gerekir. Gerçek yaşamı deneyimlettiren uyaranlar değerlerin ve
erdemlerin değişmesini sağlar. Katılımcıların bilginin pasif alıcısı değil,
aktif üreticisi olmalarını sağlar. Katılımcıların içlerindeki çelişkili
durumlarla doğru düşünüp akıl yürütmelerini sağlar.
TEMEL
SORUN:
Paylaşılan uyaran içerisindeki
temel felsefi soruna ulaşmak için iki yol seçilebilir. 1. Uyaran içindeki
felsefi soruyu katılımcıların oluşturması 2. Uyaran içindeki felsefi sorunun
önceden kolaylaştırıcı tarafından belirlenmesi
DİYALOG
VE SORUŞTURMA:
P4C ilhamını Sokratik yöntemden
alır. Sokrates tarafından ortaya atılan bu yöntemin temeli sorular sorarak
karşı tarafın düşündürtülmesi ve bilginin doğurtulmasına dayanır. Sokratik
yöntem özellikle somut deneyimlerle desteklendiğinden çocuklarla felsefe yapmak
için ideal bir yöntemdir. Kolaylaştırıcı uygun sorular sorarak katılımcıları
yönlendirmeli ve düşüncelerini açık bir şekilde ifade etmelerini sağlamalıdır.
Kolaylaştırıcı şu tür sorularla süreci yönlendirebilir.
1. Bu konudaki düşüncen nedir?
2. Söylenenlere katılıyor musun?
3. Böyle söylemenin nedeni nedir?
4. Neden bu görüşe
katılıyorsun/katılmıyorsun?
5. Kullandığın bu terimi nasıl
tanımlarsın?
6. Bu ifadeyle ne demek istedin?
DEĞERLENDİRME
Yapılan soruşturmanın
değerlendirildiği aşamadır. Değerlendirme yapılırken aşağıdaki sorular
destekleyici olur.
1. Soru ilgi çekici miydi?
2. Soruşturma sırasında hangi
kavramlar ortaya çıktı, ne gibi açılımlar oldu?
3. Hangi açılımlar soruşturmanın
ilerlemesine yardımcı oldu?
4. Hangi açılımlar soruşturmadan
uzaklaştırdı? 5. Hoşunuza gitmeyen bir şey oldu mu?
6. Soruşturmanın iyileştirilmesi
gereken bir yeri var mıydı?
